Verslag: kennissessie digitale interactie met en tussen publiek

Digitale technologie biedt de cultuursector kansen om nieuwe presentatievormen te verkennen, een groter en/of diverser publiek te bereiken en nieuwe geldstromen te creëren. Het stimuleren van een digitale innovatie is dan ook een van de onderwerpen waar Fonds 21 in 2021 extra geld voor heeft vrijgemaakt. Om deze transitie zo goed mogelijk te kunnen faciliteren, nodigen we de gesteunde instellingen regelmatig uit om tijdens kennissessies de uitdagingen en de voorlopige resultaten van de meerjarige trajecten met elkaar te delen. In navolging van de kennismakingssessie in december 2021, vond donderdag 15 september de tweede sessie plaats met als onderwerp: digitale interactie met en tussen publiek. Aanwezig waren STRP, MU, IFFR, Cinekid, ITA en Centraal Museum. Ook Festival Oude Muziek, ILFU en Grand Theatre Groningen namen deel aan de sessie. De initiatieven van de aanwezigen variëren van het realiseren van een gezamenlijk online filmplatform tot het ontwikkelen van digitale toepassingen die moeten bijdragen aan het verbeteren en optimaliseren van de bezoekerservaring in het museum. Tijdens de sessie gingen de aanwezigen met elkaar in gesprek over de voortgang van hun eigen en elkaars initiatieven en de uitdagingen waar zij voor staan. De kennissessie werd gemodereerd door Maarten Kuiper van organisatieadviesbureau Wielinq en Sophie Heijkoop van DEN - Kennisinstituut cultuur en digitale transformatie.

MU Hybrid Art House Eindhoven 

MU werkt aan een uitbouw van het MU Hybrid Art House, maar dan niet fysiek maar virtueel. De ambitie is om de website te veranderen in een experimenteel platform waarop fysieke en digitale programmering op alle mogelijke manieren in elkaar overlopen. Het moet een plek worden waar kunstenaars, publiek en partners uit de hele wereld elkaar kunnen ontmoeten, kennis delen en samen creëren en de dialoog centraal staat. Online en onsite. De instelling ontwikkelt dit in house, met kunstenaars en een team van developers. Een ambitieus project waar met veel enthousiasme aan wordt gewerkt, maar ook een met flinke uitdagingen. Niet in de laatste plaats door het werven van goede, maar betaalbare developers.

International Film Festival Rotterdam en Cinekid 

Het uitbreken van de coronacrisis in 2020 dwong beide filmfestivals om na te denken over het realiseren van een online festivalbeleving. Dit heeft in hetzelfde jaar nog geleid tot de introductie van de zogeheten container, een online tool waarmee filmvertoningen en events op de websites van de festivals kunnen worden getoond en georganiseerd. De container is een gezamenlijk project waarin IFFR en Cinekid samen optrekken met IDFA en NFF. De afgelopen twee jaar stond in het teken van de implementatie en doorontwikkeling van de container. Om de online interactie tussen festival en publiek te verbeteren is er gewerkt aan een verbeterde customer journey. Door zaken als kaartverkoop en het kijken van een film tot filminleidingen en nagesprekken te stroomlijnen, is het voor het publiek nog aantrekkelijker gemaakt om het festival ook online te bezoeken. Ook buigen de filmfestivals zich over de inzet van de container ná de coronacrisis, bijvoorbeeld door het in te zetten ten behoeve van verbreding van inclusie en toegankelijkheid. Ook kan de container ingezet worden om de educatiemogelijkheden te vergroten.  

Internationaal Theater Amsterdam

Het Internationaal Theater Amsterdam werkt samen met het Nederlands Dans Theater en het Holland Festival aan een innovatief platform voor online voorstellingen, ontmoetingen en events voor publiek. ITA heeft tijdens de coronapandemie veel ervaring opgedaan met livestreaming. Producties van ITA werden bekeken door bezoekers van over de hele wereld en zijn vertoond op festivals in een groot aantal landen. De introductie van ITALive zorgde zelfs voor het ontstaan van een nieuwe kunstvorm, dwars over de scheidslijnen van film en theater. De producties van ITALive zijn gemaakt door een televisieregisseur en worden lineair aangeboden. Inmiddels zijn achttien ITALive-producties gearchiveerd en middels de website ontsloten. Het initiatief heeft geleid tot een bijzondere differentiatie in bezoekersdemografie, er werd namelijk een veel jonger en geografisch diverser publiek bereikt. 

STRP 

STRP onderzoekt hoe in een hybride programma het digitale deel een volwaardig onderdeel kan vormen. Hiertoe werkt STRP samen met een groep creatieven en kunstenaars. De afgelopen jaren is volop geëxperimenteerd met vormen van interactie met het publiek tijdens livestreams. Ook is makers gevraagd om naast het getoonde fysieke een digitaal component toe te voegen. Dit heeft ertoe geleid dat deze digitale ruimte voortaan wordt ingezet als second space.

Centraal Museum Utrecht

Het Centraal Museum onderzoekt de wensen en behoeften van het publiek om ook in de toekomst relevant te blijven. Samen met Trive en Tapart onderzoekt het museum welke digitale toepassingen bijdragen aan betere bezoekerservaring. Het onderzoek wordt uitgevoerd aan de hand van de Design Thinking Methode.

De eerste twee fases, Empathy en Define zijn reeds uitgevoerd en hier te lezen.

Het Centraal Museum ontsluit de opbrengsten en inzichten tijdens het traject op verschillende manieren, onder meer met een podcast. In de eerste aflevering krijgen Inge Diepman en Anna Kesler (Centraal Museum) tips van Immy Verdonschot en Kasper Middelkoop over het omgaan met data. Luister de podcast hier.

Festival Oude Muziek

De organisatie heeft de afgelopen periode gewerkt aan de lancering van het platform EMTV (Early Music Television). EMTV is een on-demand streamingplatform waar abonnees zowel livestreams als opnames kunnen bekijken. Het platform is inmiddels live er wordt veel content voor geproduceerd. Hoewel het al duidelijk was, kwam gaandeweg het proces het onderscheid tussen online en offline afname steeds nadrukkelijker aan het licht, bijvoorbeeld op het gebied van marketing en techniek.

Internationaal Literatuur Festival Utrecht

Ook ILFU heeft een online platform gelanceerd en content wordt hiervoor gemaakt vanuit het festival dat onlangs heeft plaatsgevonden. De organisatie is zich ook steeds meer bewust van de complexiteit van een dergelijk platform. Het is een andere businesscase geworden met andere behoeftes in organisatie en vooral competenties.

Grand Theater Groningen

The 4th Space van Grand Theater Groningen bevindt zich nog in de beginfase. The 4th Space moet een online platform worden voor liveregistraties en -streaming, maar moet ook een plek bieden voor makers. De organisatie gaat in de aankomende tijd mooie stappen maken en schakelen hiervoor bijvoorbeeld hulp in van DEN en Cultuurloket DigitALL.

DEN - Kennisinstituut cultuur en digitale transformatie

Sinds 1996 houdt DEN zich bezig met beleid, advies en kennisoverdracht op het gebied van digitalisering en digitale transformatie. Sophie Heijkoop, adviseur bij DEN, specialiseert zich in digitale cultuureducatie, storytelling en publieksbeleving. Voor deze sessie gaf Sophie een presentatie (zie onderaan de pagina voor download) over best practices op dit vlak. De presentatie bevatte zowel eenvoudige als complexe trajecten van binnen- en buitenlandse instellingen. 

Kennisbehoefte

Met de kennissessie biedt Fonds 21 de instellingen de gelegenheid om de voortgang van de initiatieven met elkaar te bespreken. Tijdens deze sessie vond tevens een inventarisatie plaats naar raakvlakken tussen de verschillende projecten en kansen voor samenwerking. Tot slot werd gevraagd naar onderwerpen voor een volgende kennissessie. Deelnemers gaven aan behoefte te hebben naar kennis over:

• Rechten in een digitaal en hybride aanbod;
• Intellectueel eigendom van digitale toepassingen wanneer deze in samenwerking tussen meerdere organisaties worden gerealiseerd;
• Borging van innovatie; hoe krijg je de rest van de organisatie mee?;
• Hoe zorg je ervoor dat je huidige digitale infrastructuur aansluit op en meebeweegt met de te realiseren innovatie;
• Aan welke nieuwe competenties en rollen ontstaat behoefte (als gevolg van digitale innovatie) en hoe vind en bind je de mensen hiervoor?

Meer informatie

Fonds 21 steunt projecten niet alleen financieel, we zijn ook een partner en verbinder. Met het organiseren van kennissessies en het ontsluiten van de opbrengsten wil Fonds 21 bijdragen aan het zo goed mogelijk bedienen van onze aanvragers. Op onze website houden we u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op dit vlak. Vragen? Neem dan contact op met Shiko Boxman, coördinator Kennisdeling 030 2337600.