Vraag /
donderdag 23 juli 2020

Fonds 21 en digitaal aanbod

Foto: Holland Festival

Fonds 21 en digitaal aanbod

Veel projecten en activiteiten van kunst- en cultuurinstellingen en maatschappelijk organisaties die zich richten op jongeren zijn ten gevolge van de coronamaatregelen afgelopen maanden afgelast of verplaatst. Ook nu instellingen weer zijn geopend blijven er veel beperkingen van kracht. Digitalisering biedt de mogelijkheid om een (groter) publiek te bereiken én om inkomsten te genereren.

 

Op deze pagina gaan we in op een aantal aspecten die we als Fonds 21 belangrijk vinden met betrekking tot online projecten. Welke type projecten kun je vertalen naar een online omgeving? Hoe bereik je je publiek en houd je je publiek betrokken? En online betekent ons inziens niet vanzelfsprekend gratis toegankelijk.

 

We hebben het hier alleen over projecten die onder normale omstandigheden fysiek zouden plaatsvinden. Voor onze criteria op het gebied van mediaproducties en digitale cultuur ('digital native') verwijzen we graag naar de reguliere voorwaarden en criteria van dit aandachtsgebied.

Formats en best practices: van fysiek naar digitaal

Er zijn veel manieren om kunst digitaal aan te bieden, bijvoorbeeld door gebruik te maken van online platforms als YouTube of Vimeo, social mediakanalen als Facebook en Instagram, door voorstellingen te streamen via de eigen website of verhalen te vertellen in de vorm van een podcast. Voor filmvertoningen zijn er platforms als Picl en Cineville.

 

Online programmering bestaat vaak uit vooraf opgenomen video en/of audio die wordt gestreamd of gedeeld via social media. Het gaat daarbij om concerten, voorstellingen of bijvoorbeeld rondleidingen door tentoonstellingen.

 

In de podiumkunsten, film- en mediakunst en voor contextprogramma’s bij festivals wordt veel gekozen voor een livestream, omdat dit de aanwezigheid bij een voorstelling of evenement het dichtst benadert. We zien veel lezingen en paneldiscussies in zogenaamde livecasts. De streams vinden hun publiek via de bestaande websites van de organisaties, via speciaal gebouwde sites voor een online evenement of via bestaande (social) mediakanalen zoals hierboven genoemd.

 

De online rondleiding is een manier van storytelling die musea gebruiken om hun publiek te bereiken, zonder dat fysieke aanwezigheid vereist is. Een online privérondleiding betekent vanuit huis meegenomen wordt langs hoogtepunten in een tentoonstelling, met een persoonlijk verhaal in geluid en beeld.

 

Veel instellingen handhaven hun online aanbod, ook nu de deuren weer – beperkt – open mogen.

Voorbeelden van ondersteunde projecten en hun digitale activiteiten in tijden van corona

 

 

Beeldende Kunst en Vormgeving

 

 

  • Museum Het Schip – Bruno Taut

Tentoonstelling over de Duitse architect Bruno Taut. Tijdens de sluiting konden bezoekers tegen betaling via Whatsapp, FaceTime of Skype een privérondleiding door de tentoonstelling krijgen van een van de museumgidsen. De tentoonstelling is na heropening voor fysiek bezoek verlengd tot het einde van het jaar. Maar ook nu het museum weer - beperkt - open is blijven de rondleidingen beschikbaar.

 

  • Museum Het Rembrandthuis – HIER. Zwart in Rembrandts tijd

Tentoonstelling over diverse en realistische verbeeldingen van zwarte (vrije) mensen in Rembrandts tijd. Samen met filmmaker Milan Amzic ontwikkelde Het Rembrandthuis een mini-documentaire over de tentoonstelling die op de eigen website en op YouTube is gepubliceerd.

 

  • Rijksmuseum

Een belangrijk onderdeel van de online dienstverlening van het Rijksmuseum is toegespitst op educatie; zo is er een speciale site met thuisactiviteiten voor gezinnen. Na ingang van de coronamaatregelen introduceerde het Rijksmuseum het speciale programma #Rijksmuseumfromhome. Hier worden onder andere podcasts met persoonlijke verhalen over de collectie gepubliceerd. Het museum zegt hiermee ook nieuwe doelgroepen te bereiken. De podcasts In het Rijks zijn op de website van het museum en via kanalen als Spotify, Apple podcast en Stitcher te beluisteren.

 

Film, mediakunst en digitale cultuur

 

 

  • Go Short 2020

Dit internationale festival voor de korte film in Nijmegen verhuisde in april naar een online platform waarop publiek tegen betaling een maand lang toegang had tot 182 films uit het festivalprogramma. Er werd een brede publiciteitscampagne gevoerd met onder andere advertenties in dagbladen. Gedurende de festivalperiode waren er verschillende livestream-events zoals de Awardshow met videopresentaties van de internationale jury’s en winnaars, een filmquiz en Q&A’s met makers uit het programma; deze zijn terug te kijken op het eigen YouTube-kanaal.

 

  • STRP – Festival

Tijdens de oorspronkelijke festivaldata van dit multidisciplinaire festival in Eindhoven publiceerde STRP elke dag twee ‘corona essays’. Er was online debat en audioperformances via livestreams en podcasts via de eigen site en social media, met internationale gasten, kunstenaars en denkers op verschillende programma avonden.

 

Voor alle jongeren en studenten die STRP Festival in Eindhoven zouden bezoeken werd het programma gedeeld via STRP Digischool.

 

  • Movies that Matter Festival 2020

Dit internationale film- en debatfestival in Den Haag dat zou plaatsvinden van 20 – 28 maart presenteerde online geselecteerde films uit het festivalprogramma met interviews met regisseurs en activisten. De films waren een maand lang tegen betaling beschikbaar via Picl. Op de eigen website en via YouTube blijven de filmtrailers en interviews met verschillende makers beschikbaar.

 

Podiumkunsten

 

 

  • Theatergroep Echo – Ondergronds

TgEcho bewerkte de oorspronkelijke tekst en theatervoorstelling over isolement tot een achtdelige podcast. De afleveringen werden dagelijks gepubliceerd vanaf 7 juni en zijn nog steeds te beluisteren.

 

  • Nineties Productions – Memento Mori

Nineties Productions creëerde Memento Mori, een live geconstrueerde theatrale én virtuele ontmoetingsplek, een cross-over tussen performance, dans, muziek, poëzie en web-art. De voorstelling werd toepasselijk 'een ode aan de vergankelijkheid van de mens' genoemd en is zowel fysiek als online te bezoeken. Ook online was elke voorstelling uniek.

 

  • Oerol

Het grootste locatietheaterfestival op Terschelling creëerde een compleet online festival. Het Imaginaire Eiland was een speciaal hiervoor ontwikkelde website met livestreams van voorstellingen en programma’s die langer beschikbaar waren. Door de theatermakers en muzikanten op het eiland uitgevoerd, met een uitgebreide campagne ook via de publieke omroep. Voor Vrienden van Oerol en bezoekers die een virtueel festivalbandje kochten was er speciaal aanbod.

 

  • Holland Festival

Ook het Holland Festival ging van 11 tot en met 21 juni online met een compleet digitaal festival aanbod onder de noemer Holland Festival 2.0-2.0. Het programma omvatte verschillende formats waaronder livestreamevents, podcasts, videoclips, masterclasses, (na)gesprekken, films en een online tentoonstelling. Verschillende internationale kunstenaars maakten werk in opdracht voor deze online editie. Voorstellingen waren steeds voor 48 uur beschikbaar via de eigen site en via YouTube.

 

Kunst en Educatie, leren over en met kunst

 

 

  • Unicef Kinderrechten Film Festival

Het Kinderrechten Filmfestival, een landelijk filmeducatieproject voor kinderen van 8-13 jaar, maakte twee jaar geleden al de overstap naar grotendeels digitaal aanbod en kon daarom snel schakelen. In plaats van de landelijke finale in Tuschinski Amsterdam, werden de genomineerde scholen op hun eigen locatie in het zonnetje gezet, waarvan een verslag en links naar de winnende films werden gepubliceerd op de website. Het KRFF YouTube-kanaal is met 144.000 volgers immens populair en de winnende film Ik Vind Jongens Leuker werd al meer dan 592.000 keer bekeken.

 

  • Taartrovers Thuis

Dit festival vol film, spel en verbeelding voor kinderen van 2-9 jaar ontwikkelde dit voorjaar een online platform, zodat kleuters thuis kunnen spelen met film en verbeelding. Taartrovers Thuis werd via de eigen website aangeboden en in het thuisonderwijs-aanbod van de scholen die zouden deelnemen aan het fysieke festival in Amsterdam. De vijftien programma’s zijn in ieder geval tot het einde van het jaar beschikbaar.

 

  • SENCITY Festival 2020

Sencity is een trainingstraject voor dove én horende jongeren, resulterend in een groot cultureel evenement in Utrecht. Het evenement kon niet doorgaan en in plaats daarvan werd er een online festival gelanceerd. Op 28 maart presenteerde Possibilize De Grote Sencity Quarantaine Show live op Facebook en YouTube.

Tips en tools om je werk online tegen betaling aan te bieden

Vanwege de beperkende coronamaatregelen lopen kunstinstellingen veel publieksinkomsten mis. Er wordt veel digitaal aanbod gemaakt, maar wat zijn de mogelijkheden om online inkomsten te genereren? Fonds 21 vindt dat online aanbod niet vanzelfsprekend gratis hoeft te zijn. Voor succesvol online aanbod moet echter goed na worden gedacht over welke vormen en digitale verdienmodellen het beste aansluiten bij je aanbod en je publiek .

 

Enkele tips en tools om je werk online tegen betaling aan te bieden:

  • Een donatieknop op de website is een laagdrempelige manier om online content tegen betaling aan te bieden. Donaties kunnen zowel vrijwillig als verplicht zijn, voor een vast bedrag of de bezoeker bepaalt zelf de hoogte van de donatie. Denk bijvoorbeeld aan een stream via Facebook met een doneerknop.
  • Op de website Geef.nl kun je geld inzamelen via eenmalige donaties. Creëer een 'geefactie' en verwijs naar deze donatiemogelijkheid in je online content.
  • Via Patreon, eeen lidmaatschapsplatform, kan het publiek via een maandelijkse bijdrage toegang krijgen tot online aanbod. Om gebruik te maken van dit platform dragen organisaties een percentage af van de maandelijkse inkomsten aan Patreon. Via de eigen pagina kunnen ‘fans’ uitgenodigd worden om lid of patron te worden. Je kunt patrons via het platform updates sturen en speciale content delen. Hiermee vergroot je niet alleen je aanbod en inkomsten maar bouw je ook een relatie op met je publiek.
  • Via Petje.af kun je ook een eigen pagina creëren waarbij fans en publiek een lidmaatschap kunnen afnemen of eenmalig kunnen doneren.
  • Tikkie en Paypal zijn toegankelijke tools voor donatiemogelijkheden. Voor veel mensen is het betalen van een Tikkie veel gemakkelijker dan een factuur of internetbankieren. Stel je programma bijvoorbeeld pas beschikbaar na het sturen van een Tikkie. Streams kunnen ook via een besloten kanaal op YouTube aangeboden worden. De bezoeker krijgt na aankoop van een kaartje (Tikkie of andere betaalwijze zoals de kassa via de eigen website) via een e-mail een link naar het besloten YouTube-kanaal.
  • Een andere manier om content tegen betaling te streamen is via Vimeo On Demand. Hiervoor moet een Vimeo On Demand-kanaal worden aangeschaft. Organisaties bepalen zelf de prijs per screening. Per view wordt 34% afgedragen aan Vimeo. Je kunt je programma gemakkelijk uploaden en vervolgens de link doorsturen aan je publiek. Via deze link is het programma (tegen betaling) zichtbaar. Bezoekers betalen met een creditcard.
  • Via Picl kan het publiek thuis films kijken die op dit moment in het filmtheater draaien. Picl is ook voor filmfestivals een goede partner om aanbod tegen betaling (per film) online te delen met het publiek. De festivals gebruiken Picl via de filmtheaters waar ze normaal plaatsvinden. Ook bij beperkte openstelling, om bijvoorbeeld kwetsbare doelgroepen, die momenteel liever nog niet de zaal in gaan, te bereiken.
  • Een andere optie is het internationale platform Culture Fix. Om aanbod via deze website te tonen moet een aanmeldformulier worden ingevuld die door Culture Fix wordt gecontroleerd. Alle donatielinks gaan rechtstreeks naar je eigen donatieportaal. Er worden door Culture Fix dus geen kosten in rekening gebracht, het platform ontvangt geen financieel voordeel uit de donaties.
  • Hometour.events is een website en een app om tickets te verkopen voor online voorstellingen, concerten en livestreams. Via de website koopt het publiek een kaartje voor een specifiek tijdstip.

Interactie met publiek en tools voor analyse

 

Interactie met publiek

Een livestream maakt het mogelijk om van video een virtueel evenement te maken. Gebruik livestream niet alleen om te zenden, maar benut het ook om interactie aan te gaan met je publiek. Geef kijkers bijvoorbeeld de kans om vragen te stellen, stel zelf vragen, maak gebruik van polls of organiseer een quiz. Kortom, betrek het publiek bij de livestream. De mogelijkheden tot interactie kunnen ook gebruikt worden om feedback te verzamelen over de inhoud en kwaliteit van het evenement en om inzicht te krijgen in de behoeften van het publiek. Dit kan bijvoorbeeld worden gedaan door de inzet van polls en het afnemen van een online enquête.

 

 

Marketing en communicatie

Kondig een livestream op tijd aan, zowel online als offline. Vaak kan er al ruim voor aanvang een link naar het virtuele evenement worden gedeeld. Ook is het – afhankelijk van de inhoud van de livestream – mogelijk om mensen alvast vragen te laten insturen. Sluit het online evenement af met een call to action (CTA), waarin een bezoeker bijvoorbeeld wordt opgeroepen je programma of instelling te volgen op social media, geld te doneren of zich in te schrijven voor de nieuwsbrief. Ook is het aan te raden om de livestream op te slaan en integraal te publiceren.

 

 

Tools voor analyse

Om je publiek zo goed mogelijk te kunnen bedienen, is het belangrijk inzicht te hebben in de doelgroep. Er zijn verschillende mogelijkheden om dit in kaart te brengen, waarbij er onderscheid moet worden gemaakt tussen kwalitatief en kwantitatief onderzoek.

 

  • Kwalitatief onderzoek

Bij kwalitatief onderzoek staat het gesprek met de respondent centraal. Het stelt je in staat om de motivatie van je publiek en de kwaliteit van de inhoud van het online evenement te achterhalen. Het biedt ook inzicht in de wensen, behoeften en ervaringen van het publiek. Voorbeeld van kwalitatief onderzoek is het publiek tijdens de livestream polls te laten beantwoorden. Ook is het mogelijk om het publiek na afloop een online evaluatieformulier in te laten vullen.

 

  • Kwantitatief onderzoek

Waar kwalitatief onderzoek zich leent om inzicht te krijgen in de belevingswereld van je publiek, gaat het bij kwantitatief onderzoek om het toetsen van gegevens. Bij kwantitatief onderzoek verzamel je cijfers over het publiek of gebruikers, bijvoorbeeld met webstatistieken (Google Analytics, YouTube Analytics, Facebook Analytics). Het verzamelen van deze gegevens vindt doorgaans plaats op de achtergrond, het publiek is zich hier niet van bewust. Dit heeft als voordeel dat hun gedrag ook niet wordt gestuurd. Het nadeel van kwantitatief onderzoek is dat wel achterhaald kan worden wat het publiek doet, maar niet waarom. Om een compleet beeld te krijgen is het daarom raadzaam kwalitatieve en kwantitatieve onderzoeksmethodes te combineren. Let er wel op dat je voldoet aan de richtlijnen van de AVG.

Om verder te lezen